Stilte aan begin van repetitie

Eveneens een veel gehoorde klacht van dirigenten. Niet alleen dirigenten van kinder- en jeugdgroepen hebben hier last van, ook volwassenen zijn erg goed in het vertonen van dit gedrag!

Je hebt net aangekondigd met welk stuk je wilt starten en je staat klaar om te beginnen, maar een deel van de zangers/spelers maken nog een praatje met hun buren, kijken om zich heen, zijn op zoek naar het juiste stuk, etc. Even later heb je opnieuw om aandacht gevraagd, maar nu op wat luidere toon. Dat lijkt te helpen, maar nog steeds zijn er een paar mensen die geen aandacht voor jou lijken te hebben. Nog iets later ga je in je handen klappen en schreeuwen om aandacht te krijgen zodat je eindelijk met je repetitie kunt beginnen. Herkenbaar? In de tekst hieronder ga ik overigens uit van een repetitiesituatie omdat deze klacht daar het meest wordt ervaren. Bij een concert zal deze klacht zich niet of nauwelijks voordoen.

Laat ik beginnen met te vertellen dat iedere dirigent zijn eigen aanpak heeft en dat geen twee koren of orkesten hetzelfde reageren. Ondanks dat denk ik dat er een soort ‘standaard’ gehanteerd kan worden in de gevallen waarin de hierboven geschetste situatie keer op keer gebeurd en niet lijkt te verbeteren.

Probeer vanaf de volgende repetitie onderstaande punten te realiseren:

  1. Ga niet op je ‘dirigeerplek’ staan als je niet echt snel daarna wilt beginnen met dirigeren. Voor orkestdirigenten: niet op je dirigeerplek / de bok gaan staan tijdens het stemmen als je last hebt van dit attentie-probleem.
  2. Neem je dirigeerplek in, begroet je zangers/spelers en zeg waarmee en waar je wilt beginnen.
    Voor koordirigenten: meestal begint de repetitie met inzingen. Als je last hebt van een attentie-probleem, vraag dan meteen na de aankondiging dat je gaat inzingen, aan het koor om na te zingen wat je voorzingt en zing een toon, of een korte melodie. Succes verzekerd: het zal onmiddellijk stil zijn omdat iedereen zingt!
  3. Breng – ook als het rumoerig is! – je armen in een dirigeer-uitgangspositie (= de positie met geheven armen, waarin je meteen kunt starten met de opmaat), maak oogcontact en wacht enkele seconden totdat het volledig stil is. Belangrijk: niet langer wachten dan enkele seconden!
    Als je eenmaal je dirigeer-uitgangspositie inneemt, heb je maar een beperkte ‘houdbaarheid’ aan aandacht tot het moment waarop je daadwerkelijk moet starten met dirigeren. Het is dus van belang dat je snel tot actie overgaat.
  4. Indien het gedurende die enkele seconden niet volledig stil wordt: Laat je armen weer zakken en wacht enkele ogenblikken totdat het rustig wordt.
    Belangrijk: niet spreken!
  5. Breng – ook als het niet nog volledig stil is! – je armen opnieuw in een dirigeer-uitgangspositie.
  6. Wacht weer enkele seconden totdat het volledig stil wordt. N.b.: niet spreken!
  7. Herhaal eventueel stap 3 t/m 6 totdat het volledig stil.
  8. Begin vervolgens (binnen enkele seconden! Zie punt 3) met dirigeren.

© Kleine steentjes muziektrainingen – www.kleinesteentjes.nl